Kako se koristi limunova trava

Osvežavajuća limunova trava svojom specifičnom citrusnom notom pruža jedinstveni ukus svim kulinarskim specijalitetima. Ovu biljku odlikuje gruba spoljašnjost, uz prisustvo resa, stabljika i listova pupoljaka koji su česti kuhinjski sastojci u domaćinstvima Južne i Istočne Azije.

Botanički gledano, biljka limunova trava pripada porodici trava Poaceae , i nosi latinski naziv Cymbopogon citratus. Njeno poreklo vezuje se za područje Južne Indije i Šri Lanke. Limun-trava predstavlja biljku od velikog prehrambenog i medicinskog značaja, kako na teritorije Azije (Tajlanda, Kambodže, Indonezije), tako i na drugim kontinentima (Afrika i Amerika).

Limunova trava raste u gustim formacijama koje mogu dostići do jednog metra širine i porasti do tri metra visine. Jasno zeleni listovi ove biljke svojim oštrim ivicama nalikuju travi. Cymbopogon citratus cveta na plodnom, suvom, peskovitom tlu, u tropskim uslovima sa malom količinom padavina. Može se izdvojiti nekoliko različitih vrsta ovog roda na osnovu porekla, kulinarske i upotrebne vrednosti, i na kraju, strukturnih svojstava. Istočno-indijska limunova trava C. Citratus predstavlja neophodni kulinarski sastojak i začin u mnogim istočnoazijskim zemljama.

Indijska limunova trava C. flexuosus primarnu primenu nalazi u industriji parfema, od kada je utvrđeno da sadrži manji udeo mircena, zbog čega parfeme na bazi indijske limun-trave odlikuje duži rok trajanja.

Za šta je dobra limunova trava ?

Limunova trava obiluje esencijalnim uljima, korisnim hemikalijama, mineralima i vitaminima što joj daje izvesna antioksidativna svojstva i čini je idealnim sredstvom za prevenciju brojnih bolesti. Pomenuta biljka sadrži 99 kalorija u 100g namirnice, bez prisustva holesterola. Osnovna hemijska komponenta limun trave je tzv citral ili limunal koji je glavni krivac za jedinstveni citrusni ukus ove biljke. Citral takođe poseduje snažna antimikrobna i antifungalna svojstva.

Potrebno je istaći da pojedini delovi biljke sadrže i druga esencijalna ulja poput mircena, citronelola, metil heptenona,geraniola, limonena, geranil acetata, nerola, itd. Pomenuti sastojci uspešno učestvuju suzbijanju iritacija i prljavština, uz opštepoznata insekticidna, antifungicidna i antiseptična dejstva koja je prate.

Listovi i peteljke poseduju znatne količine folne kiseline (100g pomenutih biljnih delova sadrži 75 µg folata) koja igra vitalnu ulogu u pravilnom razvoju neuralne cevi fetusa.

Limunova trava ima i druge esencijalne vitamine od suštinskog značaja za noramlno funkcionisanje organizma. U te vitamine ubrajaju se: Vitamin B5, vitamin B6 (piridoksin), i vitamin B1, poznatiji kao tiamin. Navedeni vitamini zahtevaju suplementsku primenu. Ipak, sveži biljni delovi sadrže male količine antioksidativnih vitamina, poput vitamina C i A.

Delovi limunove trave, bilo u svežem ili osušenom obliku predstavljaju bogat izvor minerala poput magnezijuma, cinka, gvožđa, mangana, bakra i kalijuma. Kalijum predstavlja esencijalnu kompnentu ćelija i ćelijskih tečnosti. Pomenuti mineral ima ključnu ulogu u regulaciji rada srca i krvnog pritiska, dok telo koristi mangan u sadejstvu saantioksidativnim enzimom, superoksid dismutazom.

Limunova trava u svežem obliku dostupna je na tržištu tokom cele godine. Mnoga domaćinstva u Aziji gaje ovu biljku sa aromom limuna za lične potrebe, Ukoliko kupujete limunovu travu u prodavnici, izaberite svežu biljku sa mirisnom notom ruže. Klonite se žutih i izbledelih listova. Kupljenu biljku operite pod mlazom hladne vode, ostaviti da se osuši prirodnim putem. Odvojiti lišće od ostalih delova. Biljku čuvajte u specijalnoj kesice, odvojeno od ostalih namirnica zbog njene tendencije ka širenju intenzivnih mirisa. Na ovaj način, biljka može zadržati svežinu 2-3 nedelje, dok zamrznuta biljka ima ista svojstva par meseci kasnije. Suvkasti prah limunove trave takođe je moguće pronaći na tržištu. Osušene biljne delove poželjno je čuvati u hermetički zatvorenim kutijama, hladnim, tamnim i suvim mestima.

Primena u ishrani

Kao što smo već naveli, limunova trava je široko rasprostranjeni sastojak istočnoazijskih kuhinja. Sveži delovi biljke, poput stabljike i lišća imaju značajnu ulogu u pripremi velikog broja azijskih specijaliteta. Prilikom seckanja ili drobljenja biljke dolazi do ispuštanja specifičnog limunastog mirisa koji potiče od esencijalnog ulja citrala. Limunova trava predstavlja jedan od najpopularnijih sastojaka azijske kuhinje specifične citrusne mirisne note, zbog čega se izvrsno kombinuje uz namirnice poput ribe, morskih plodova, živinska i druga mesa. Takođe, limunova trava predstavlja idealan dodatak supama, pomfritu, raznim marinadama i kariju, na Tajlandu, Vijetnamu, Maleziji, Filipinima i u Indoneziji.

Tom jum glasi naziv jedne od omiljeih supa na Tajlandu. Priprema se od sveže limunove trave, listova kafir limete, galangala, soka limete, ribljeg umaka i drobljene čili papričice. Servira se uz kozice, ribu, živinu ili pečurke. Čaj spravljen od limunove trave ima izvanrednu osvežavajuću notu. Fini pupoljci i stabljike predstavljaju idealnu dekoraciju salatama. Osušena limun trava koristi se za pravljenje marinada na mnogim indonežanskim ostrvima. Limun trava može pojačati ukus krastavaca.

Limunova trava kao lek

• Sa farmakološkog aspekta, citral potpomaže sintezu vitamina A.
• Limun trava predstavlja jednu od omiljenih biljaka za pripremu čajeva.
• Ima značajnu ulogu u ublažavanju simptoma kolitisa, lošeg varenja i gastroenetroloških oboljenja.
• Ulje limun trave često se uoptrebljava u aromaterapijske svrhe, revitališućeg je karaktera, ublažava simptome glavobolje, telesnog bola, nervne iscrpljenosti i posledice stresa.
• Infuzije u čiji sastav ulazi limunova trava pozitivno deluju na oslobađanje od infektivnih oboljenja poput upale grla, bronhitisa i drugih.
• Ulje limunove trave često se koristi tokom masaža, kao svojevrsni toner mišića i kože).

Bezbednosni aspekti upotrebe limunove trave

U nekim slučajevima limunovo ulje kao osnovni sastojak parfema, kozmetičkih preparata ili u vidu ulja za masažu može izazvati iritaciju kože.