Rak jezika simptomi, vrste, klasifikacija, lečenje, prognoza

Rak jezika je vrsta oralnog tumora koji se stvara na prednje dve trećine jezika. Ukoliko se karcinom formirao u zadnjoj trećini jezika, onda se on klasifikuje kao karcinom glave i vrata.

Karcinom jezika se formira od skvamoznih ćelija jezika, debelih ćelija koje pokrivaju površinu jezika.

Rak jezika – simptomi

Simptomi raka jezika su skoro identični simptomima bilo kog karcinoma u usnoj duplji. Zbog toga treba biti obazriv u dijagnozi, da ne bi došlo do pogrešne dijagnoze terapije i lečenja.

Karakteristični simptomi raka jezika jesu:

– bol u jeziku i vilici koji ne prolazi nakon upotrebe lekova za ublažavanje bolova

– zadebljanje unutar vilice u vidu grumena na jeziku i na ivicama jezika

– bele ili crvene fleke na desnima, jeziku, krajnicima ili na liniji usana

– upala grla ili osećaj da se nešto nalazi u grlu koje ne može da se izbaci iz usta

– problemi sa gutanjem ili žvakanjem

– otežano pomeranje jezika i vilice

– može doći i do pojave bola u uhu

– utrnulost jezika koja ne popušta

– krvarenje jezika koje nije izazvano nekom fizičkom povredom ili bolešću krvi

Ako su prisutni samo neki simptomi ne znači da sigurno imate rak jezika.Takođe nije potrebno da su prisutni svi navedeni simptomi da bi dijagnoza bila rak na jeziku.

Zašto nastaje rak jezika?

Konkretan uzrok nastanka raka jezika nije do kraja utvrđen, ali se pretpostavlja da je posredi hronična iritacija jezika faktor koji je glavni u nastanku karcinoma. Iritacija jezika najčešće nastaje kod muškaraca koji puše duvan na lulu i kod osoba koji su dugogodišnji korisnici alkoholnih pića.

Od ređih potencijalnih uzroka, navode se loše postavljene proteze – pogotovo ukoliko je dosta zuba pokvareno, oštre ivice zuba koje mogu da povrede jezik i naprave otvorene rane na jeziku, kao i slaba higijena zuba: u značajnom riziku jesu siromašni ljudi koji nemaju vodu ili piju vodu sa neispravnih lokalnih izvorišta.

Humani papiloma virus koji se prenosi seksualnim kontaktom je još jedan faktor rizika – seksualna zaštita i prevencija rizičnog ponašanja su glavni zaštitnici od dobijanja ovog opakog virusa.

Koje su vrste tumora jezika?

Pored raka jezika koji je zloćudan, postoje i drugi dobroćudni tumori jezika:

–  Leukoplakija. Ovo je patološko stanje koje je uglavnom bez simptoma, ali se može javiti beo jezik, upala sluzokože obraza kao i upala desni. Leukoplakija često nastaje usled dugogodišnjeg pušenja, konzumiranja alkohola, kao posledica virusne infekcije ili iritacijom hemijskim supstancama. Belo na jeziku je poznatiji i kao “pušački jezik”, a problematičan je zato što može da pređe u svoju zloćudnu formu nakon izvesnog vremena.

– Hemangiomi – tumori arterija i vena ( ovo je relativno redak tumor jezika )

– Papilomi – tumori koji na izgled podsećaju na kondilome

– Fibromi – tumori vezivnog tkiva

– Adenomi – tumori žlezdanih ćelija

– Usled fiziološke nerazvijenosti tkiva štitne žlezde, mogu se javiti ciste na jeziku, poznate su i kao tiroglosalne ciste.

Klasifikacija raka jezika

Da bi se lakše utvrdio stepen uznapredovalosti tumora jezika, koristi se TNM klasifikacija:

T označava veličinu tumora:

T1 – rak jezika je manji od 2 centimetara

T2 – rak jezika je veličine između 2 i 4 centimetara

T3 – rak jezika je veći od 4 centimetara

T4 – rak jezika se proširio na okolne strukture u usnoj duplji

N označava zahvaćenost limfnih čvorova:

N1 – zahvaćen je jedan čvor. Ukoliko je karcinom raka lokalizovan na levoj polovini jezika, onda je zahvaćen limfni čvor sa leve strane tela i obrnuto. Zahvaćeni limfni čvor nije veći od 3 centimetara.

N2 – zahvaćen je limfni čvor sa iste strane tela, veličine između 3 i 6 centimetara

N3 – zahvaćeni limfni čvorovi su veći od 6 centimetara i mogu se naći na bilo kojoj polovini tela

M označava metastaze raka jezika u udaljene organe:

M0 – rak jezika ne daje metastaze

M1 – prisutne su metastaze u oralnoj duplji i u predelu glave i vrata

M2 – rak jezika daje metastaze u udaljenim organima

Dijagnoza raka jezika

Da bi se rak jezika uspešno lečio, potrebno je precizno dijagnostikovati i odrediti lokalizovati rak jezika.Prilikom posete lekaru, lekar vrši fizički pregled samog jezika, gleda da li postoje neke abnormalnosti ili kvržice. Pored jezika, lekar opipava okolne limfne čvorove i opisuje njihovu čvrstinu, veličinu i potencijalne abnormalnosti. Ako primeti da postoji nekakva izrаslina, izvodi se biopsijska procedura.

Biopsijа se može uraditi četkom (bris) ili biopsijom tkiva koja podrаzumevа uklаnjаnje dela tkivа tаko dа se može proveriti eventualno prisustvo malignih ćelija.

Ukoliko se fizikalnom pregledom posumnja na bilo kakvo tumorsko stanje, pristupa se specifičnijem ispitivanju:

– rendgen (dа se proveri dа li su se ćelije rаkа jezika proširile nа vilice, grudi ili plućа)

– CT skener vilice

– magnetna rezonanca – za određivanje potencijalnih metastaza raka jezika po telu

– endoskopija – za ispitivanje grla i grlenih promena, dušnika i plućnih krila

– PET skeniranje – određuje se odnos tumorskih ćelija i glukoze u krvi ( ukoliko postoji rak, šećer se nakuplja u predelu patološke promene )

Lečenje raka jezika

Kao i kod ostalih tumorskih stanja, terapija se izvodi sistemski – okosnicu uspešnog lečenja tumora čine hirurgija, radioterapija i hemoterapija.

Ukoliko je tumor jezika male veličine, uglavnom se sprovodi hirurški zahvat.

Kada je tumor jezika većih dimenzija, primenjuju se kombinovane metode hemoterapije i radioterapije, mada, u zavisnosti od zdravstvenog stanja pacijenta, ove procedure se mogu sprovoditi i pojedinačno.

Ukoliko je tumor jezika jako velikih dimenzija, vrši se operacija totalnog uklanjanja jezika, koja se naziva glosektomija.

Glosektomija može ostaviti velike posledice po zdravlje pacijenta – otežan je govor, ponekad i skroz onemogućen.

Ista stvar je i kod uzimanja hrane – nakon glosektomije, pacijent konzumira isključivo tečnu hranu, jer postoji objektivna opasnost od zagušenja komadom čvrste hrane koja ne može adekvatno da se usitni u ustima.

Prognoza preživljavanja tumora jezika

Kada je rаk jezika u početnim fazama razvoja, ukoliko je blagovremeno otkriven i ako se sa terapijom krenulo na vreme, kao i u slučaju kada rak jezika nije zahvatio regionalne limfne čvorove – 5. – godišnja stopa preživljavanja iznosi oko 78%.Zbog ovoga je jako bitno da se ako se primete neobični simptomi odmah ode na pregled kod lekara.

Rak jezika koji je zahvatio okolne limfne čvorove i ukoliko se proširio nа obližnja tkivа – 5. – godišnja stopa preživljavanja iznosi oko 63%.

Ukoliko je rak jezika dao udaljene metastaze u organe i veći broj limfnih čvorova –  5. – godišnja stopa preživljavanja svega oko 36%.

[icegram campaigns=”8698″]